Taalstandaard

Het instrument is bedoeld voor kinderen tussen 1;6 en 4;0 jaar
C.F. Slofstra-Bremer, Sj. van der Meulen & H.C. Lutje Spelberg

• Observatie instrument voor kinderen van 1;6-4;0 jaar • Vijf formulieren voor vijf halfjaarsgroepen (1;6-2;0, 2;0-2;6, 2;6-3;0, 3;0-3;6, 3;6-4;0) • Systematisch en betrouwbaar • Er is een cut-off punt: bij lagere score is sprake van pathologie • Genormeerd op basis van theoretisch verantwoorde criteria • Gericht op breed scala van kenmerken die relevant zijn voor de communicatieve ontwikkeling • Brede observatie: van zowel taaldomeinen als aan taal gerelateerde ontwikkelingsdomeinen • Ingevulde Taalstandaard geeft richting aan verdere diagnostiek • Vrije afnameconditie: daardoor geschikt voor kinderen die (nog) niet goed testbaar zijn

Bij deze nieuwe uitgave is de handleiding uitgebreid met een extra paragraaf. Hierin wordt de toetsing van de criterium gerelateerde normen (‘criterion-referenced’) beschreven.

De Taalstandaard is een observatie-instrument voor eerste-fase diagnostiek bij kinderen van anderhalf tot vier jaar. Het instrument is ontwikkeld voor kinderen die ontwikkelingsproblemen hebben op het gebied van de communicatie en de spraak- en taalontwikkeling. De Taalstandaard geeft richting aan de verdere diagnostiek en zal gebruikt worden in het kader van een meer omvattend onderzoek, waarbij verschillende disciplines betrokken zijn en waarbij ook andere onderzoeksinstrumenten een rol spelen.

Doel: De Taalstandaard is ontwikkeld voor een professionele observatie. Het instrument wordt gebruikt als begin van een meer omvattend onderzoek, waarbij mogelijkerwijs andere disciplines betrokken zijn en waarbij ook andere onderzoeksinstrumenten een rol spelen. De klinische observaties van de spraak en taal van het kind worden door gebruik van de Taalstandaard gesystematiseerd. De items bestaan uit observeerbaar gedrag of gedrag dat eenvoudig bij de ouders is na te vragen. Er wordt ook observatie gevraagd van andere aspecten dan de spraak en taal zelf. Het ingevulde observatieformulier maakt daardoor zichtbaar hoe een spraak/taalprobleem mogelijk ingebed is in de totale ontwikkeling van het kind.

Het instrument bestaat uit vijf verschillende observatieformulieren voor vijf leeftijdsgroepen van een half jaar tussen de 1;6-4;0 jaar. Scoring vindt plaats met behulp van een observatieschaal. Deze is geordend in zeven subschalen. Daarnaast is er een afzonderlijke rubriek (‘Predisponerende Factoren’), waarin waarden zijn samengebracht die niet het observeerbare gedrag betreffen maar factoren waarvan bekend is dat zij samenhangen met de taalontwikkeling. De observatie-items zijn geordend per leeftijdsgroep volgens drie criteria. Bij de Taalstandaard kan observatie het beste worden verricht tijdens spel. De materiaalkeuze wordt bepaald door de leeftijd en het geschatte ontwikkelingsniveau van het kind.

Normering: De Taalstandaard is een criterium-referenced instrument: De observatieschalen zijn gebaseerd op gegevens uit literatuuronderzoek, veldonderzoek en klinische ervaring. In het kader hiervan is ook een betrouwbaarheids- en validiteitsonderzoek uitgevoerd.

Afname: Het grootste gedeelte van de gegevens voor de Taalstandaard wordt verzameld door observatie van het kind tijdens het onderzoek, waarbij veel vrijheid wordt gelaten aan de onderzoeker wat betreft de afnamesituatie. Er wordt wel van uitgegaan dat er tijdens het onderzoek zowel momenten zijn dat het kind met een van de ouders speelt als met de onderzoeker. En dat er ook pogingen worden gedaan tot enige vorm van samenspel, naast het meer vrije spel waarbij het kind zelf zijn gang kan gaan. De geobserveerde gedragingen van het kind kunnen tijdens of kort na afloop van het onderzoek worden aangekruist.